درمان شفقت ورزی چیست
درمان شفقت ورزی یا Cft مخفف چیست (Compassion-Focused Therapy یا CFT) یک رویکرد روان‌شناختی است که هدف آن تقویت حس شفقت به خود و دیگران است. این روش بر اساس نظریه‌هایی از روانشناسی تکاملی، عصب‌شناسی، و روانشناسی شناختی شکل گرفته است. درمان شفقت ورزی به افراد کمک می‌کند تا با احساسات منفی خود، مانند خشم، شرم یا اضطراب، به شیوه‌ای مهربانانه و بدون قضاوت روبه‌رو شوند.شفقت یعنی چه ؟ معنی شفقت در روانشناسی به معنای آگاهی از رنج خود یا دیگران و تمایل فعال برای کاهش آن با مهربانی، همدلی، و پذیرش است.
در پاسخ به اینکه چگونه شفقت ورزی به روان ما کمک می‌کند؟ شفقت درمانی تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت روان دارد، زیرا با تقویت حس مهربانی و پذیرش به خود و دیگران، به کاهش احساسات منفی مانند شرم، گناه و خودانتقادی کمک می‌کند و احساس ارزشمندی و آرامش روانی را جایگزین آنها می‌سازد. همچنین، شفقت ورزی با ایجاد تعادل در سیستم‌های هیجانی مغز، به‌ویژه کاهش فعالیت سیستم تهدید، به مدیریت بهتر اضطراب و استرس کمک می‌کند. این رویکرد به افراد امکان می‌دهد تا با ترس‌ها و نگرانی‌های خود به شیوه‌ای مهربانانه و بدون قضاوت روبه‌رو شوند، که در نهایت به کاهش اضطراب و افزایش آرامش ذهنی منجر می‌شود.
مزایای درمان شفقت ورزی
- کاهش استرس و اضطراب: با افزایش مهارت‌های شفقت درمانی، افراد می‌توانند اضطراب‌های روزمره و استرس‌های زندگی را بهتر مدیریت کنند.
- بهبود اعتمادبه‌نفس: تمرکز بر پذیرش خود و پرهیز از قضاوت، به افراد کمک می‌کند احساس بهتری نسبت به خودشان داشته باشند.
- کاهش احساس شرم: این درمان به افراد یاد می‌دهد چگونه با مهربانی به خودشان نگاه کنند و احساس شرم را کاهش دهند.
- تقویت روابط اجتماعی: شفقت ورزی به دیگران، باعث بهبود تعاملات و روابط بین فردی می‌شود.
- مدیریت بهتر هیجانات: افراد یاد می‌گیرند با احساسات منفی خود به جای سرکوب یا انکار، به صورت سالم مواجه شوند.
درمان شفقت ورزی برای مشکلات مختلفی از جمله اضطراب، افسردگی، اختلالات خوردن، و مسائل مربوط به عزت‌نفس موثر است و به افراد کمک می‌کند تا با مهربانی بیشتری به خود و دنیای اطرافشان نگاه کنند.
چگونه شفقت ورزی به روان ما کمک می‌کند؟
- تأثیر شفقت بر سلامت روان
شفقت ورزی ، با تقویت احساس مهربانی و پذیرش به خود و دیگران، به کاهش انتقاد از خود و ایجاد حس امنیت روانی کمک می‌کند. این رویکرد می‌تواند احساسات منفی مانند شرم و گناه را کاهش دهد و به جای آن، حس ارزشمندی و آرامش روانی را جایگزین کند. به همین دلیل، شفقت ورزی یکی از ابزارهای مهم در بهبود سلامت روان به شمار می‌آید. - نقش شفقت ورزی در کاهش اضطراب
تمرکز بر شفقت ورزی باعث ایجاد تعادل در سیستم‌های هیجانی مغز، به‌ویژه کاهش فعالیت سیستم تهدید می‌شود. این فرآیند، به افراد کمک می‌کند تا با اضطراب‌های روزمره و ترس‌های درونی خود با مهربانی برخورد کرده و احساس کنترل بیشتری بر هیجانات خود داشته باشند. در نتیجه، میزان اضطراب و نگرانی کاهش یافته و فرد آرامش بیشتری تجربه می‌کند.
درمان CFT چیست؟
درمان شفقت ورزی (Compassion-Focused Therapy یا CFT) یک روش روان‌درمانی است که توسط پال گیلبرت (Paul Gilbert) توسعه یافته و بر تقویت حس شفقت به خود و دیگران تمرکز دارد. این درمان به افراد کمک می‌کند تا با احساسات منفی مانند خشم، اضطراب یا شرم به روشی مهربانانه و حمایتی برخورد کنند.
درمان به روش cft بر این باور است که بسیاری از مشکلات روانی و هیجانی ناشی از احساسات منفی عمیقی مانند شرم و قضاوت سختگیرانه نسبت به خود هستند. این روش تلاش می‌کند افراد را از چرخه‌های ناسالم احساسات و رفتارها خارج کرده و به آنها کمک کند خودشان را با پذیرش و مهربانی بیشتری ببینند.
اهداف درمان CFT
- افزایش شفقت به خود و دیگران: کاهش انتقاد و جایگزینی آن با مهربانی و پذیرش.
- مدیریت هیجانات: ایجاد تعادل بین سیستم‌های تهدید و آرامش در مغز.
- بهبود عزت‌نفس: تقویت پذیرش و مهربانی نسبت به خود.
- کاهش شرم و گناه: رهایی از احساسات منفی ناشی از گذشته.
ریشه‌های درمان CFT
- شفقت: آگاهی از رنج و تلاش برای کاهش آن.
- همدلی: درک احساسات مشترک انسانی و کاهش انزوا.
- آرامش درونی: تقویت سیستم آرامش مغز و افزایش امنیت روانی.
- روانشناسی تکاملی: حساسیت مغز به تهدید، عامل اضطراب و خودانتقادی.
پایه‌های اصلی درمان CFT
- اهمیت شفقت: تقویت حس مهربانی و پذیرش به خود و دیگران به‌عنوان محور اصلی درمان.
- نقش مغز و احساسات: ایجاد تعادل میان سیستم‌های هیجانی مغز و کاهش واکنش به تهدیدها.
- شناخت الگوهای رفتاری ناسالم: شناسایی و تغییر الگوهای مخرب مانند خودانتقادی و شرم.
مراحل درمان CFT
- شروع درمان: آموزش اصول اولیه شفقت
در آغاز درمان، افراد با مفهوم شفقت و نقش آن در بهبود سلامت روان آشنا می‌شوند. درمانگر اصول پایه‌ای مانند مهربانی به خود، همدلی، و پذیرش را توضیح می‌دهد و اهمیت ایجاد یک نگرش مهربانانه در مواجهه با چالش‌های زندگی را بیان می‌کند. - شناسایی و درک احساسات منفی
یکی از مراحل کلیدی CFT therapy، شناسایی و درک احساسات منفی مانند شرم، خشم یا اضطراب است. افراد یاد می‌گیرند این احساسات را بدون قضاوت بررسی کنند و متوجه شوند چگونه این احساسات ممکن است با الگوهای رفتاری ناسالم مرتبط باشند. - تمرین‌های عملی (مدیتیشن شفقت، تمرین تنفس آرام)
در این مرحله، تمرین‌های عملی برای تقویت شفقت ورزی معرفی می‌شود. مدیتیشن شفقت به افراد کمک می‌کند حس مهربانی و پذیرش را نسبت به خود و دیگران تقویت کنند، در حالی که تمرین تنفس آرام به ایجاد تعادل در سیستم هیجانی و کاهش اضطراب کمک می‌کند. - تکرار و تثبیت تغییرات رفتاری
برای تثبیت نتایج درمان، افراد باید تغییرات رفتاری را از طریق تمرین مداوم و تکرار در زندگی روزمره تقویت کنند. این مرحله به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های شفقت ورزیرا به بخشی از زندگی عادی خود تبدیل کرده و تأثیرات پایدار درمان را تجربه کنند.
تکنیک‌های رایج در درمان CFT
- تمرین مدیتیشن شفقت ورزی:
مدیتیشن شفقت ورزی شامل تمرکز بر احساسات مثبت و ایجاد حس مهربانی به خود و دیگران است. افراد در این تمرین با تصورات ذهنی، مانند ارسال آرزوهای خوب به خود و دیگران، حس شفقت و آرامش را تقویت می‌کنند. - تجسم ذهنی شفقت:
در این تکنیک، افراد از طریق تجسم یک فرد یا موجود مهربان، حس همدلی و شفقت را نسبت به خود و دیگران ایجاد می‌کنند. این روش کمک می‌کند تا فرد با پذیرش و مهربانی بیشتری به احساسات منفی خود نگاه کند.
تفاوت درمان CFT با روش‌های دیگر
درمان شفقت ورزی (CFT) بر تقویت حس شفقت و مهربانی به خود و دیگران تمرکز دارد، در حالی که درمان رفتاری-شناختی (CBT) بر شناسایی و تغییر افکار و رفتارهای منفی تأکید می‌کند. در CFT، احساسات نقش محوری دارند و تمرکز بر ایجاد تعادل در سیستم‌های هیجانی مغز است، اما در CBT بیشتر به تحلیل منطقی و تغییر شناختی پرداخته می‌شود.
از سوی دیگر، در روانکاوی، تاکید بر کشف ریشه مشکلات در گذشته و ضمیر ناخودآگاه است، اما CFT بیشتر بر ساختن مهارت‌های شفقت در زمان حال تمرکز دارد. CFT به جای تمرکز بر تحلیل عمیق گذشته، رویکردی عملی‌تر برای مدیریت احساسات منفی و خودانتقادی ارائه می‌دهد. به طور کلی، CFT بر مهربانی، پذیرش، و ایجاد حس امنیت روانی در زمان حال متمرکز است.
هزینه و طول دوره درمان CFT
- تخمین زمان موردنیاز برای درمان:
طول دوره درمان CFT معمولاً به نیازهای فرد و شدت مشکلات او بستگی دارد. به طور کلی، درمان می‌تواند بین چند هفته تا چند ماه طول بکشد، اما تعداد جلسات و مدت زمان لازم برای مشاهده نتایج، بسته به اهداف و پیشرفت فرد در طول درمان، متغیر است. - عوامل مؤثر در هزینه درمان:
هزینه درمان CFT به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله تجربه و تخصص درمانگر، تعداد جلسات موردنیاز، و مکان ارائه خدمات. علاوه بر این، جلسات خصوصی یا گروهی و استفاده از تکنیک‌های خاص مانند مدیتیشن و تمرین‌های عملی نیز می‌تواند در تعیین هزینه تأثیرگذار باشد.
چگونه یک درمانگر CFT پیدا کنیم؟
- ویژگی‌های یک درمانگر متخصص در CFT:
یک درمانگر متخصص در CFT باید دانش عمیقی درباره مفاهیم شفقت ورزی، روانشناسی هیجانات، و سیستم‌های تهدید و آرامش داشته باشد. او باید توانایی ارائه تمرین‌های عملی مانند مدیتیشن شفقت و تجسم ذهنی را داشته باشد و با روش‌های علمی CFT آشنا باشد. همچنین، درمانگر باید محیطی ایمن و حمایتی فراهم کند تا مراجع احساس راحتی و پذیرش داشته باشد. - نکات مهم در انتخاب درمانگر:
هنگام انتخاب درمانگر، توجه به تجربه و تخصص او در درمان شفقت ورزی ضروری است. بررسی مدارک حرفه‌ای، نظرات مراجعین قبلی، و رویکرد کلی او نسبت به درمان می‌تواند به شما در انتخاب بهتر کمک کند. همچنین، مطمئن شوید که روش‌های درمانی او با نیازها و اهداف شما همخوانی دارد.
یکی از درمانگران برجسته در حوزه CFT، دکتر نرگس پیریایی است. ایشان با تجربه و تخصص در زمینه درمان شفقت ورزی، می‌توانند به شما در مدیریت احساسات منفی، کاهش اضطراب و بهبود عزت نفس کمک کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو جلسات، می‌توانید با ایشان تماس بگیرید.